Ueşiba Ailəsi
Morihey Ueşiba
Kişşomaru Ueşiba
Moriteru Ueşiba
Misuteru Ueşiba
Aykido Yapon döyüş sənətidir. Bu döyüş sənəti 1920-ci illərdə klassik yapon döyüş sənət növləri üzrə ustadlıqda ən yüksək səviyyəyə nail olmuş bir döyüş mütəxəssisi Morihey Ueşiba (1883-1969) tərəfindən yaradılmışdır. Aykido hucumçunun həmləsinə birbaşa müqavimət göstərmək deyil, həmlənin geldiyi istiqamətə yönləndirilməsi yolu ilə həyata keçirilir. Aykidoda yarış yoxdur. Aykido təliminin əsas məqsədi hansısa bir addımın və ya bacarığın mükəmməlləşdirilməsi deyil, insanin xarakterinin təbiət qanunlarına uyğun şəkildə təkmilləşdirilməsidir. AY – harmoniya, Kİ – daxili enerji, DO – isə həyat yolu deməkdir. Texniki cəhətdən bu döyüş sənəti bədən və ruhun harmoniyası yolu ilə harmoniyaya istiqamətlənən əsas cərəyan kimi jiu-jitsu, kendo və fəlsəfədən əhəmiyyətli dərəcədə bəhrələnmişdir. 1931-ci ildə Aykido Hombu Doco yaradılmışdır. Doşu çərçivəsində böyük sayda Şixan və Şidoin Aykido praktikasını təkmilləşdirmək və inkişaf etdirmək üçün öz səylərini birləşdirmişdirlər. Aikido Mərkəzi 1940-cı ildə Yapon hökuməti tərəfindən rəsmi şəkildə tanınmışdır. Aykikay Fondu bütün dünyada Aykidonun tanınması və inkişaf etdirilməsi istiqamətində fəaliyyət göstərən törəmə təşkilatdır. Morihey Ueşiba 1969-cu ildə, 86 yaşında vəfat edənədək Aykido üzrə təlim vermişdir. Onun vəfatından sonra oğlu Kişşomaru Ueşiba (1921-1999) təşkilata rəhbərlik etmişdir. Aykikay Fondu dünyanın 130 ölkəsində Aykido mirasının dəstəklənməsi məqsədilə yaradılmış bir cəmiyyətdir. Artıq 60 ildir ki, Aykido dunyanın başqa olkələrində də tanınır. Bu müddət ərzində 130 ölkədə Aykido qəbul olunmuşdur. Aykido təlimində əsas məqsəd ruhu və bədəni təlim etməkdir və bu səbəbdən bu döyüş sənəti bütün dünyada kök sala bilmiş və onun dəyəri sərhədləri və irqləri aşmışdır. Beynəlxalq promosyon fəaliyyəti nəticəsində 1976-cı ildə Beynəlxalq Aykido Federasiyası (BAF) təsis edilmişdir. Federasiyanın ümumi assambleyasi hər dörd ildən bir keçirilir. 1984-cü ildə BAF Beynəlxalq İdman Federasiyalarının Ümumi Assosiasiyasının rəsmi üzvü olmuşdur. Bu sahədə beynəlxalq və milli səviyyələrdə Gənclər və könüllülər hərəkatı da movcuddur. Artıq 21-ci əsrdə dünyada Aykidoya yeni bəşər mədəniyyəti kimi baxılır.
Beynəlxalq Aykido Federasiyası
Beynəlxalq Aykido Federasiyası, aykidonun əsas qlobal təşkilatıdır. 100-dən çox ölkənin təşkilatlarının üzvlərinin iştirakı ilə bir çətir altında birləşdirən təşkilatıdır (məsələn, Ümum Yaponiyanın Aykido Federasiyası üzvlərdən biridir). Bütün iştirakçılar Hombu tərəfindən tanınmalıdır, buna görə də Beynəlxalq Aykido Federasiyası yalnız Aykikay məktəbini təmsil edir. Beynəlxalq Aykido Federasiyası demokratik bir təşkilatdır, lakin Doşu və baş təlimatçı şurasına aykidonun “texniki və mənəvi bütövlüyünü” qorumaq üçün xüsusi rol verilir. Beynəlxalq Aykido Federasiyası hazırda hər ölkənin yalnız bir təşkilatının üzvlüyə qəbul edirilməsinə imkan verir və bu təşkilatların hər birinə bərabər səs verilir. (Bu BMT- yə uyğun modelləşdirilmişdir və Aykikay tələbələrinə hər vaxt bərabər təmsilçiliyi vermir). Beynəlxalq Aykido Federasiyası Dünya oyunlarında aykidonu nümayiş etdirir və dünya aikidosunu təmsil edir. Beynəlxalq Aykido Federasiyası hər dörd ildən bir Beynəlxalq Aykido Konqresini təşkil edir və bu dünyanın müxtəlif ölkələrindən aykido tələbələrinin birbaşa təlimini asanlaşdırır, dünya aykido təlimatçıları arasıında göstərişləri bölüşdürür və Hombu ilə rəsmi ünsiyyət üçün kanal təmin edir. Beynəlxalq Aykido Federasiyası 1976-cı ildə yaradılıb.
BAF Prezidenti |
Aykido Doşu – Moriteru Ueşiba |
BAF Direktorlar Komitəsi |
Sədr – Vilko Vriesman |
Sədr müavini – Key İzava |
Baş katib – Dorin Marqus |
Baş mühasib – Satoşi Kaqa |
Baş katibin köməkçisi – Kori Human |
Avropa Aykido Federasiyası
Tarixi Xronologiya
- 1960: Nitsada Aykido Avropa Mədəniyyət Birliyi (AAMB) yaradıldı. AAMB-nın qanuni oturacağı Fransadadır, 1 Avqust 1962-ci ildə Nitsa Prefekturasında saxlanılan Əsasnamələr; Cümə axşamı 16 və Cümə 17 Avqust 1962 rəsmi jurnalı;
- 1962: Fransa 11 iyul 1962-ci il tarixli Sərəncamı ilə “Beynəlxalq Birliyin (17 Avqust 1962-ci il tarixli)” yaradılmasına icazə verir;
- 16 Avqust 1962: 1 Avqust 1962-ci ildə Nitsa Prefekturasında saxlanılan AAMB Əsasnamələri; Cümə axşamı 16 və Cümə 17 Avqust 1962 rəsmi jurnalı;
- 5 oktyabr 1962: Aykikay tərəfindən AAMB’nın Avropada Aykidonun inkişafı üçün bir təşkilat olaraq tanınması (5 oktyabr 1962-ci il tarixli Qanun);
- 1 Dekabr 1962: AAMB-nın ilk Baş Məclisi 1 dekabr 1962-ci il şənbə günü Paris Qrand Hoteli, 2 yer F. Regaud 69002 Liyon;
- 23 avqust 1973: Aykikay, Yapon və Fransız dillərində hazırlanmış Konvensiyanın imzalanması ilə AAF’nın müstəsna tanınmasını 14 sentyabr 1973-cü ildə Parisdəki Yapon səfirliyində saxlanıldı;
- 4 Oktyabr 1974: Lüksemburqdakı AAMB GM AAMB adını AFA olaraq dəyişdirməyə qərar verdi;
- 23 Mart 1977: AAMB adını dəyişdirir və Avropa Aykido Federasiyasına (AAF) çevrilir (Fransa Respublikasının Rəsmi jurnalında dərc edilmişdir);
- 4 Fevral 1980: AAF Əsasnamələri dəyişdirildi. – 9 Fevral 1981, Alp Dənizçilik Prefekturası tərəfindən bəyannamənin qəbul edilməsi;
- 1980-ci ildən: AAF hər il Ümumi Yığıncağını təşkil edir və Rəhbər Komitəsi ildə iki dəfə yığılır;
- Aprel 2014: AAF-ın qanuni kreslosu Lyon Fransada, 24 aprel 2014-cü ildə Rhone Prefekturasında saxlanılan dəyişdirilmiş Əsasnamələr; Rəsmi Jurnalda 3 May 2014 Şənbə günü nəşr olundu;
- Aprel 2016: Lissabonda AAF Ümumi Yığıncağı 2016-2020 dövrü üçün Rəhbər Komitəsini seçdi;
- Bu gün: AAF, Avropanın 12 ölkəsində 35.000 praktikantı, 15 təşkilatı bir araya gətirir.
Aykikay Azərbaycan
Aykikay Azərbaycan 29 avqust 2011-ci tarixində Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyində qeydiyyata alınmışdır. 1 oktyabr 2011 ci ildən etibarən Aykikay Azərbaycan, Dünya Aykido Mərkəzi (AYKİKAY Hombu Dojo) ilə bir başa rəsmi fəaliyyətə başlamışdır. Aykikay Azərbaycanın yaranması tarixi, Kuribayaşi Takanori Şixanın Azərbaycana ilk gəlişi ilə başlamışdır. Aykikay Azərbaycan tam Aykido təşkilatıdır və Dünya Aykido Qərargahı qaydalarına və nizamnaməsinin təlimatına uyğun olaraq, Aykido döyüş sənətinin təlimi üçün təsisçi ilham Quliyev tərəfindən yaradılmışdır. 1 Dekabr 2017 ci il tarixində Aykido Doşu Moriteru Ueşiba (AYKİKAY Hombu Doco) tərəfindən rəsmən Azərbaycan üzrə əsas aykido təşkilatı olaraq tanınmışdır. 13.10.2021 ci ildə Aykikay Azərbaycan, Beynəlxalq Aykido Federasiyası tərəfindən tanınmışdır.