Aykido Fəlsəfəsi
Döyüş sənəti üçün Morihei Ueshibanın (aykidonun qurucusu) fəlsəfəsi gözlənilməz və hətta inqilabi oldu. Morihey Uesiba deyirdi, o vaxt ki, sənin üzərinə yumruqla hücum çəkirlər, iki cıxış yolu var – qaçmaq və ya zərbəyə qarşı zərbə ilə cavab verməlisən. Birincisi qeyri-kamildir, bir insan öz qorxusunu nümayiş etdirir, bununla da özünü alcaldaraq onu yüksəldir kim ki, buna layiq deyil və o hər halda özünə başqa bir qurbanı tapacaq. İkinci çıxış yolunu döyüş sənətləri təklif edir. Hansı ki, zərbəyə zərbə ilə və ya atışla cavab verməyi öyrədir və elə sürət və güclə ki, ilk qarşılıqlı hərəkətdən sonra dava sona çatsın. Bu çıxış yolu Morihey Ueşibaya görə pis və mükəmməl deyil, burada hər iki tərəf uduzmuş olacaq: təcavüzkar qaçılmaz olaraq ciddi şəkildə zədə alacaq, müdafiə olunan isə xeyirxahlıq, başqa bir insana zərər verərək pis iş görəcək. Amma aykido təklif edən üçüncü bir yol var – yumşaq və diqqətlə təcavüzkarını yenidən düşünməyə və niyyətlərindən imtina etsin. Aykido yaradıcısının nəzərdə tutduğu kimi təcavüzkarla deyil, təcavüzlə mübarizə aparır. Aikido ustası öznün sənətinə görə inkişafın daha yüksək səviyyəsindədir, ağılsız insanlara qarşı anlayışlı və səbrlidir hansı ki, harmoniya və tarazlıq vəziyyətindən çıxararaq ona qarşı atılmağa tələsir. Aykido ustasına hücum edən adam,müqavimətlə qarşılaşmır – o sanki burulğana daxil olur, sanki onu bir çöp kimi döndərib səliqəi bir şəkildə zərər vermədən sahilə gətirir. Beləliklə – hər dəfə o vaxta kimi ki, hücum edən dayanmayacaq. Nəticədə heç kəs zərər almır, təcavüz dayandırılır və harmoniya bərpa edilir. Sevgi zəfər calır… Ueşibanın fikrincə – bütün varlığımız çoxsaylı münaqişələrlə doludur, böyük və kiçik. – və səhv olduğunu söyləyə bilmərik. Millətlər bir-biri ilə çatışır, fərdi insanlar münaqişədə, insan təbiətlə ziddiyyət təşkil edir. Zəyif münaqişələrdən qaçmağa çalışır, ancaq gec-tez onları üzləşir və uduzur. Güclü daha da güclənməyə çalışır, bədən və ruhunu gücləndirir, döyüş sənəti ilə məşğul olur, daima mübarizə etməyə və hər hansı bir şəkildə başqalarının hesabına qazanmağa çalışır. Lakin o da itirir, Çünki öz əlləri ilə məhsuldar torpağa öz-özünü məhv etmə taxılını atır. Münaqişə yalnıız təbiətdə deyil – onda harmoniya, şükran və sevgidə sakit bir vəziyyət hökm sürür. Bu səbəbdən aykido onun yolunu tutur və o buna qarşılıqlı cavab verir. Təbiət onun qanunlarına uyğun olaraq yaşayan birini qoruyur: o gizlindən və ya sürpirizlə zərbə vura bilməz, və hətta təyyarə qəzaya uğrarsa, o bunun içində olmayacaq. Morihey Ueşiba bunun müqəddəsliyinə inanırdı. Aykidonun fəlsəfəsi qismən Tolstoyun şiddətlə pisliyə müqavimət göstərməməsinə bənzəyir. Ancaq yalnız qismən.Ueshibanın təlimlərinə görə, Aikido ustası heç kimə zərər vermir, bütün insanlara və dünyaya hörmət və sevgi ilə baxır, pisliyə qarşı şiddət tətbiq etmir. Но и не подставляет правую щеку после того, amma onun sol yanağına vurandan sonra sağ yanağını ortayada qoymur. Bütün bunlar bir daha sübut edir ki, aikido həqiqətən ən mürəkkəb sistemdir, Çünki çox xüsusi bir fəlsəfənin mənimsənilməsi üçün ustalığa ehtiyacları var və təlim prosesində diqqət fiziki güc və texnologiyada deyil, əsasən zehin üzərində düşünürsən. Bütün istiqamətlərdə – effektiv sistem, ruhu və bədəni inkişaf edir, bundan əlavə, böyük tərbiyyəvi təsiri var.